Święconka, ogień i woda - dziś Wielka Sobota

Odsłony: 3972

W kościołach kapłani święcą pokarmy. W koszyczku na pewno nie powinno zabraknąć baranka, chleba, jajka i mięsa.


Wielka Sobota jest dniem ciszy i oczekiwania. Po śmierci krzyżowej i złożeniu do grobu wspomina się zstąpienie Jezusa do otchłani. Tradycją Wielkiej Soboty jest poświęcenie pokarmów wielkanocnych: chleba - na pamiątkę tego, którym Jezus nakarmił tłumy na pustyni; mięsa - na pamiątkę baranka paschalnego, którego spożywał Jezus podczas uczty paschalnej z uczniami w Wieczerniku oraz jajek, które symbolizują nowe życie.

Święconka
W święconce obowiązkowo znaleźć się powinny: kiełbasa, chleb, jajka, masło, chrzan, ocet, Każdy z tych składników ma swoją symbolikę. - Jajka są symbolem odrodzenia, ocet święci się na pamiątkę tego, że Pan Jezus był nim pojony przez żołnierzy, chrzan symbolizuje gorycz męki Pańskiej, a chleb ciało Baranka Bożego, masło i kiełbasa były oznaką dobrobytu.

Koszyki ozdabiane są naturalnymi elementami, kwiatami, np. stokrotkami, fiołkami, szparagom, zielonymi liśćmi bukszpanu, paproci, a zwłaszcza mirtu, który symbolizuje wieczność.



W koszyczku oprócz jedzenia znajduje się używana tylko raz w roku i przeznaczona tylko na święconkę, wykrochmalona, zrobiona na szydełku serwetka. Nie może zabraknąć również pisanek, z którymi wiąże się stara legenda. Podobno Szymon z Cyreny, który pomógł nieść krzyż Jezusowi, wracał z pola z koszykiem, wypełnionym jajkami, które w zamian za ofiarowaną pomoc Zbawicielowi zmieniły kolor.

Jaja gotuje się z różnymi składnikami, które barwią ich łupkę. - Łupki z cebuli farbuje jajko na brązowo lub bordowo, żyto na zielono, a olszyna na czerwono. Później na takiej kolorowej skorupce skrobie się różne wzorki.

W Wielką Sobotę w kościołach święci się wodę i ogień. Dawniej z rozpalonego przed świątynią ogniska wybierano kolkę, wrzucano ją do butelki i zalewano święcona wodą, która miała służyć na cały rok. Wlewano ją do talerza, gdy ksiądz przychodził po kolędzie, by pobłogosławić i pokropić domowników lub podczas wizyty u chorego. Święconą wodą kropiono młodą parę wychodzącą z domu do ślubu lub chłopców odchodzących do wojska. Skraplano także pola przed zasiewem, by był urodzaj oraz krowy przed pierwszym wypasem, by były zdrowe i dawały dużo mleka.